0555 687 39 65
info@halilibrahimcelik.av.tr

Ceza Davalarında Zamanaşımı

Miras, Bilişim, Ceza, Aile ve İş Hukuku Avukatı

Zamanaşımı, hukuk mevzuatının bizlere tanığı hakları ile getirdiği yaptırımların ifa edilmesi için konulan azami süreler olarak tanımlanabilir. Yani hukuk sistemince belirlenen sürenin geçmesiyle belirlenen hak ve yaptırımın uygulama alanı bulması güçleşmektedir. Hukuk davalarında dava konusu şeyin zamanaşımına uğraması hakkın talebini engellemez. Kişi zamanaşımına uğramış bile olsa hak talebinde bulunabilir. Ancak hakkı ifa edecek karşı taraf zamanaşımı itirazında bulunursa eğer talep konusu şey artık bir mahkeme kararına konu olamaz. Ceza davalarında ise zamanaşımı bizzat hakimin kontrolünde olup dolması ile bahse konu ceza davası düşmektedir.

Zamanaşımı Süreler

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesi zamanaşımı sürelerini belirtmiştir. Kanun zamanaşımı sürelerini belirlerken suçun cezasının üst sınırını baz almaktadır. Buna göre;
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,
b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmibeş yıl,
c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,
d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,
e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl,
geçmesiyle düşmektedir. Görüleceği üzere her bir suç için öngörülen zamanaşımı süresi farklıdır. Örneğin kasten öldürme suçunun canavarca hisle işlenmesi halinde kanun verilecek cezayı ağırlaştırılmış müebbet olarak hükme bağlamıştır. Bu suçun zamanaşımına uğraması 30 yıl geçmesi gerekmektedir.

Eğer suçu işleyen kişi suçu işlediği tarihte 12 yaşını doldurmuş ama 15 yaşından küçük ise yukarıda belirtilen sürelerin yarısının geçmesi gerekmektedir. 15 yaşını doldurmuş 18 yaşından küçükse eğer 2/3’ünün dolmasıyla kamu davası düşmektedir.

Burada uygulanacak zamanaşımı süresi hesaplanırken dosyadaki deliller dikkatlice incelenmelidir. Örneğin taksirle öldürme suçunun zamanaşımı 15 yıldır ancak eğer dosyadaki delillerde kasten öldürme suçunun oluma ihtimalini de ortaya koyuyorsa uygulanacak zamanşımı süresi 25 yıl olacaktır.

Zamanaşımının Başlangıcı

Zamanaşımı süresinin ne zaman başlayacağı da kanunda açıkça hükme bağlanmıştır. buna göre suç tamamlanmışsa eğer süre suçun işlendiği günden, teşebbüs aşamasında kalmışsa eğer son hareketin yapıldığı günden itibaren başlar. Zincirleme suçlarda ise son suçun işlendiği tarihten başlar. Eğer suçun mağduru bir çocuksa ve işlkeyen kişi de bu çocuklar üzerinde hüküm ve nüfuzu olan kişilerce işlenmişse süre çocuğun 18 yaşını bitirdiği gün başlar.

Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 67. maddesi bu sürenin hangi hallerde duracağını veya kesileceğini de hükme bağlamıştır. Eğer soruşturması veya kovuşturması izne bağlı bir suç söz konusu ise izin alınma süresi içerisinde zamanaşımı durmaktadır. Kişinin kaçak olduğu hakkında bir hüküm varsa bu hüküm süresince de süre durmaktadır.

Suçla ilgili olarak şüpheli veya sanıklardan birinin savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi, tutuklama kararının verilmesi, iddianame düzenlenmesi veya mahkumiyet kararı verilmesi hallerinde kesilmektedir.

5.00 avg. rating (50% score) - 1 vote

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


6 − bir =

Sorunuz mu var?