Kıdem tazminatı fonu son dönemde gerek medyada gerekse mevcut siyasi iktidar sözcüleri tarafından oldukça sık dillendirilen ve birçok kesimden eleştiri alan bir kavram olarak öne çıkmaktadır. İşçilerin işverenin yanında verdikleri emeğin karşılığı olarak kanunda yazılı gerekçelerle iş sözleşmelerini feshetmeleri yahut işveren tarafından feshedilmesi karşılığında her 1 yıllık çalışma süresi için işçiye ödenen giydirilmiş 1 aylık ücret tutarına kıdem tazminatı adı verilmektedir. Uygulamada oldukça önemli sorunları olan kıdem tazminatının işte bu sorunlarının çözüleceği iddiası ile siyasi iktidar tarafından fon adı altında bir fon kurulmak istendiği deklare edilmiştir.
Kıdem Tazminatı Fonu Nasıl Olacak?
Devlet tarafından oluşturulacak ve işveren tarafından 1 yıllık kıdem süresi dolan her işçi için belirlenmiş bir ücret tutarının aylık yahut yıllık olarak yatırılacağı bir fon olarak tanımlanmaktadır. İşçi işten ayrıldıktan sonra herhangi bir dava açmadan fona başvurarak kıdem tazminatını alacağı belirtilmektedir. Tazminat fonu ile ilgili kanun tasarısı birkaç gün önce açıklanmış ancak ortada birçok soru işareti bırakmıştır. Öncelikle fon için gerekli prim ödemesini yapmayan işverene uygulanacak yaptırım ile ilgili ortada ciddi soru işaretleri vardır. Ayrıca kıdem tazminatı fonu ile ilgili SGK’nın herhangi bir sorumluluğu olmayacağı da dillendirilmektedir. Ayrıca çalışılan her bir yıl için giydirilmiş 1 aylık ücret mi yoksa 20 günlük ücret mi ödeneceği konusunda da önemli şüpheler bulunmaktadır. Kanun koyucu tasarıya son şeklini vermediğini belirtmektedir. Ancak genel ölçüde kıdem tazminatı fonu ile ilgili bilgi vermek gerekir ise;
Kıdem tazminatı fonu öncelikle işçilerin kıdem tazminatı alacağını önemli bir garantiye bağlamaktadır. Zira bu fon öncesinde işveren şirketin batması yahut içinin boşaltılması durumlarında işçiler kıdem tazminatlarını alamamaktaydı. Fon ise işçilerin bu haklarını garantiye alacaktır. İşçi işten ayrıldığı takdirde fona başvurarak kıdem tazminatını tahsil edebilecektir. Tazminat fonu için gerekli ödemeyi yapmayan işveren durumu ise henüz belirsizliğini korumaktadır. Zira bu hususun devlet garantisinde olup olmayacağı durumu henüz netleşmiş değildir.
Kıdem Tazminatı Fonunun Olumsuz Yöneleri Nelerdir?
Kıdem tazminatı fonu hakkında verilecek en önemli olumsuzluk, bu fon ile işten çıkarılmaların oldukça kolay hale geleceğidir. Zira şimdiki kanun döneminde işveren kıdem tazminatı baskısı ile karşı karşıya kaldığı için işten çıkarılmalar konusunda oldukça temkinli hareket etmekteydi. Ancak kıdem tazminatı fonu ile işveren toplu ödeme yapmayacağı için işçileri oldukça rahat bir şekilde işten çıkarma yoluna gidebilecektir.
Burada önemli bir sorunda Türkiye’de çalışan işçilerin çok önemli bir kısmının sigorta primlerinin aldıkları gerçek ücret üzerinden ödenmemesidir. Zira işverenler sigorta primi ödememek için işçilerin aylık ücretlerini oldukça düşük miktarlara çekebilmektedirler. Tazminat fonunun bu duruma nasıl çare olacağı hususu da belirsiz durumdadır.
Tazminat fonu için hala ortada önemli belirsizlikler bulunmaktadır. Fona kimin güvence vereceği, yatırılmayan primlerde sorumluluk, ödeme zamanı, aylık ödenecek primler, askere giden veya evlenen işçinin tazminat hakkı vs. gibi. Bu hususlara sağlıklı cevap verilmeden yürürlüğe giren kıdem tazminatı fonunun iş hayatına ve özellikle işçi haklarına önemli zararlar vereceği kanaati taşımaktayız.
Kıdem Tazminatı hakkında sık sorulan sorular için bu yazımızı okuyabilirsiniz.
2 cevap
Merhabalar halil ibrahim bey. Adım okan atalay.9 mayıs 2007 yılında moskova da türk inşaat firması olan ant yapıda işe başladım 11.02.2009 yılına kadar firmanın bünyesinde çalıştım 2008 yılında dünya genelinde olan kriz nedeniyle 11.02.2009 u firma bünyesimde iş yapan taşeron firmasında çalıştım aynı firmanın işinde çalıştığım taşeron firma resmi bir firma değil ama benim bütün vize çalışma kartımı
Ant yapı yaptı sonra 11.11.2010 yılında tekrar ant yapının taşeron bünyesinden çıkıp tekrar ant yapı bünyesinde çalışmaya başladım aralıksız olarak ve halen çalışıyorum 2015 yılı başlangıçı ile rusyadaki ekonomik durumdan dolayı firmam ant yapı bizim maaşlarda %10 bir kesinti yaptı kabul ettik 2016 yılı başlangıçı ile geçerli olmak üzere 25.01.2016 tarihinde sözlü olarak bize tekrar bir indirime gideceklerini tebliğ ettiler bu indirimin maaşlarımızın %50 sini burda kur sabitlenerek 62.5 ten ödeyecekler.rusyada kur şimdi 78 civarında buda bizdeki indirim miktarını gösteriyor yaklaşık %10 ila %15 arası gibi birşey şimdiki kur göz önüne alındığında. Ben bunu onlara bize tebliğ ettiklerinde bir gün sonra sözlü olarak kabul etmediğimi 2 . Gün ise yazılı olarak bildirdim. Onlarda bana sözlü olarak maaşımda olan indirimi geri almayacaklarını ve istiyorsam böyle çalışabiliceğimi istemiyorsam gidebileceğimi söylediler .bende çalışmak istemiyorum benim maaşım 2450 dolar onların bana türkiyede sigorta olarak sadece sağlık sigortası yatırıyorlar . Bize burda iki bodro imzaladıyorlar biri 2450 dolar diğeri 1400 lira bizi devlete gösterdikleri bodro 1400 lira olduğunu biliyorum. Ve benim şuanda içerde 5 tam maaşım var ve 1 aydan fazla izin hakkım var Cumartesi Pazar türkiyedeki resmi tatil günleri çalışıyorum. İli bırakıp gelsem kidem ve ihbar tazminatımı ve fazla çalışma saatlerimi tazminatımı alabilirmiyim ya da alabilmek için ne yapabilirim evraklarımı size götürsem nasıl yardımcıı olabilirmisiniz
Merhabalar;
İnşaat firmasının Türkiye’de ticaret sicil kaydı var ise haklarınızı almanız için işlemleri yürütebiliriz. Aksi halde işlem yapmak biraz zor.