Hukukumuzda nasıl ki mirastan feragat mümkün ise bunun bir anlamda zıttı sayılan mirastan ıskat da mümkündür. Usul olarak ise; mirasbırakan, tasarruf özgürlüğünün sınırları içinde, malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilme hakkına sahiptir. Mirasbırakanın üzerinde tasarruf etmediği kısım doğrudan yasal mirasçılarına kalacaktır.
Mirastan Iskat Nedir?
Mirastan ıskat hususu yargıtay tarafından cezai ıskat(olağan ıskat) ve koruyucu ıskat olmak üzere iki başlık altında ele almıştır. Türk Medeni Kanunu 510. maddede cezai ıskat üzerine yapılan düzenlemelerde belirtildiği gibi miras bırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını şu hallerde mirastan ıskat edilebilir;
-Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse, -Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.
Ayrıca bu sebepler ile mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamayacaktır. Tenkis davasını tek cümleyle açıklamak gerekirse, saklı payına tecavüz edilen mirasçılar tarafından miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufu ile saklı payı aşacak miktarda miras bıraktığı kişilere karşı açılan bir davadır.
Koruyucu Iskat
Koruyucu ıskat ise literatürde geçen farklı bir söylemle aciz sebebiyle ıskat olarak yer almaktadır. Açıklamak gerekirse, miras bırakan şahsın alt soyundan gelen birine düşecek mirasın, bu kişinin borç ödemekten aciz durumda bulunmasından ötürü kişiyi mahfuz hisselerinin yarısından yoksun bırakmasıdır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise kalan yarım hissenin diğer mirasçılara değil, mirastan çıkarılan mirasçının doğmuş veya doğacak altsoyuna özgülenmek zorunda olduğudur. TMK 513. madde devamında ise, miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin(aciz vesikası) hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine söz konusu mirastan ıskat işleminin iptal olunacağı belirtilmektedir.
Mirasçının Altsoyu ve Mirastan Iskat
Kanun hükmünde geçen saklı pay(mahfuz hisse) sahibi olan kişiler, miras bırakanın alt soyu -yani çocuklar ve torunları-, annesi, babası ve sağ kalan eşidir. Alt soy terimi içerisine evlat edinilen çocuklar da dâhil olacaktır. Bunun haricinde evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olacaklardır. Önceki kanunumuzda kardeşler de saklı pay sahibi olarak kabul edilmekte iken 2007 yılında yapılan değişiklik ile kardeşlerin saklı pay hakları kaldırılmıştır. Saklı pay oranları TMK 506. maddede
-altsoy için yasal miras payının yarısı,
-ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
-sağ kalan eş için, altsoy ya da ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı,
-diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü olacak şekilde düzenlenmiştir.
Mirasçının mirastan ıskat edilmesiyle, ıskat edilen kişi mirastan herhangi bir pay alamayacaktır. Tenkis davası açma hakkı da bulunmadığı için söz konusu şahsın miras payı varsa altsoyuna geçer alt soyu yok ise diğer mirasçılar arasında eşit olarak paylaştırılacaktır. Mirastan ıskat edilen kişinin altsoyu, saklı payı için dava açma hakkını bu sebeple kaybetmeyecektir.
Iskat Yargıtay Kararları
Yargıtay’ın 2013/15148 sayılı esas ve 26.11.2013 tarihli kararında mirastan ıskat edilme durumunu; saklı payın temelini teşkil eden aile dayanışmasının zedelendiği hallerde, mahfuz hisseli mirasçıyı mirastan uzaklaştırma olanağını miras bırakana tanıyan ölüme bağlı bir tasarruf olarak tanımlamıştır. Bu tasarrufla miras bırakan mahfuz hisseli bir mirasçısını miras hakkından ve mahfuz hissesinden yoksun bırakır. Normal koşullarda miras bırakan mahfuz hisse üzerinde tasarruf edemez, etse bile bu tenkis yoluyla ıskat olunan mirasçılara geri dönebilir.
Sadece yukarıda zikredilen mirastan ıskat sebeplerinin gerçekleşmesi halinde ıskat yolu ve mahfuz hisseden yoksun kalma konusu gündeme gelebilecektir.Miras bırakan her zaman ve dilediği takdirde mahfuz hisse dışında kalan hisseler üzerinde serbestçe tasarruf edebilir. Onun için mirastan ıskat sadece mahfuz hisseli mirasçılar hakkında hüküm ifade eder.Velhasıl ıskat, murisin tek taraflı ölüme bağlı bir tasarrufuyla gerçekleşir.
Mirastan ıskatın iptali için mirasçının mirastan ıskat dilekçe örneğini de mahkemeye sunmak kaydıyla Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava açması gerekmektedir
Av. Halil İbrahim ÇELİK & Hüseyin Alper ÇABUK
8 cevap
Babam ve erkek kardeşim dedeme şiddet uyguluyorlar hakaret ediyorlar zorla para pul mal mülk alabilmek için dedem haklı olarak bu durumu yediremiyor babamın mirasından pay almasını istemiyor mirastan çıkarmak yada adı herne ise mirastan ret etmek istiyor bunun için nasıl bir yol izlemesi gerek babam dedemin mirasından mahrum kalırsa benim mirastan bir hakkım olur mu gerçi mirastan bir hakkım olmasa bile dedemin babamı mirastan mahrum etmesini istiyor ve destekliyorum kardesim dedeme yaptigi muameleden ötürü dedemin mirasindan mahrum kalabilir mi cevaplarsanız cok sevinirim
Konu hakkında bize telefonla ulaşabilirsiniz.
Merhabalar iyi calismalar.
Öncelikle kurban bayramınız mübarek olsun. Annem 4 yıl önce şuan evli olduğum insanla evlenmemem için elinden geleni yaptı . Tehditler küfürler akrabalara yalanlar vs. En son 4 yıl önce ailemin yanından ayrildim. Daha sonra babamla boşanmışlar ve babam kimse ile evlenmezsen bütün varlık sende kaldı diye imza atmış 1 kagida noter hzuurunda . Şuan annem kız kardeşim ile yaşıyor ve 4 yıldır görüşmüyorum. Rahatsızlığı var ufak çaplı yinede görüşmüyorum kendisi ile. Yeni birşey duydum beni mirastan reddetmiş. Sanırım 2 şahit almış yanına ben hastayım oğlum bana bakmıyor. Yanimda değil gibi oyunlar yapip reddetmiş. Günümüze baktığınızda refah seviyelerimizi karşılaştırdığımızda ben borca girip aile desteksiz kendi başıma düğün ve askerlik yapmış biri olarak aileme ihtiyacımin oldugu en önemli anda yanlarımda olmayarak yeterince sıkıntı çektiğim inancindayim. Ve annem en iyi arabayada biniyor çok güzel evide var bunlara rağmen beni mirastan reddettiğini öğrendim. Bana yaşatılan şu 4 yıla inat reddi mirası bozmak istiyorum. Mümkünmüdür. Teşekkür ederim. Iyi çalışmalar dilerim
Şu an annem ve babam sağ ben onlardan gelecek olan mirası reddedebilir miyim bunun için ne yapmam gerekiyor
Merhabalar;
Onlar sağken mirası reddedemezsiniz. Ancak onlar sizi miraslarından çıkarabilirler.
merhaba iyi akşamlar 🙂 Anne ve babam vefat etti kız kardeşim ve ben ananemiz den kalan bir eve mirasçı olarak kaldık ama ananem kız kardeşimi mirasından çıkarmak istiyor bunun için ne yapmamız gerekiyor
Merhaba, konu ile ilgili olarak https://www.halilibrahimcelik.av.tr/iletisim/ linkine tıklayarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Merhabalar ablam dediğim şahıs ailemizde büyük ölçüde huzursuzluk yaratıyor anneme ve babama etmediği küfür kalmadı babama sen geber de emekli maaşını alıyı diyor bunun için ne yapmamız gerekiyor lütfen aydınlatırsanız sevinirim