İş Kanunu’na göre bir iş yerinde çalışan işçi ister belirli süreli isterse de belirsiz süreli olsun mutlaka sigortalı olarak çalıştırılmalı ve işçinin sigortası gerçek maaşı üzerinden ilgili kuruma yatırılmalıdır. Sigortanın düşük gösterilmesi ya da fazla maaş almasına rağmen işçinin asgari ücret üzerinden sigortalanması kanuna göre yasaktır. İşçi sigorta priminin yatırılması yükümlülüktür ve bu yükümlülük işverene aittir. Kimi zaman uygulamada işveren, işçi maliyetlerini düşürmek adına çalışanın sigortasını düşük gösterme gibi bir tutum içerisinde olabilmektedir. Çalışan ise işini kaybetme korkusu, gelirinden mahrum kalma endişesi gibi nedenlerle, sigorta priminin düşük gösterilmesine ses çıkarmama davranışı sergileyebilmektedir. Bu durum çalışanın ileride emekli maaşını doğrudan etkileyeceği gibi kıdem tazminatı gibi haklarını da direk etkilemektedir.

Sigortanın Düşük Gösterilmesi

Sigorta primi düşük gösterilen işçi her ne kadar çalıştığı dönemde bunun zararını göremeyebilse de ileriki dönemde işten çıkarılma ya da emeklilik gibi bir durum ile karşılaştığında sigortanın düşük olmasının zararlarını maddi ve manevi olarak net bir şekilde anlayacaktır. Sigortası asgari ücretten yatırılan bir işçi, ,işten çıkarıldığında düşük kıdem tazminatı alacağı gibi emekli olduğunda da düşük emekli maaşı alacaktır. İş Kanunu işverenin sigorta yükümlülüğünü eksiksiz bir şekilde yerine getirmesini zorunlu kılmıştır. İşveren, çalışanın maaşını düşük gösterme gibi bir davranış içerisinde ise çalışan bu durumu öne sürerek iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. İş akdinin haklı nedenle feshi durumunda işçi fazla mesai, yıllık ücretli izin, kıdem tazminatı gibi birikmiş haklarını işverenden talep edebilmektedir.

Sigortanın Asgariden Ücretten Yatırılması

İş Kanunu’na göre işverenin, çalışanın sigortasını aldığı gerçek ücret üzerinden yatırma yükümlülüğü vardır.  Bu noktada işçinin asgari ücretten daha fazla almasına karşın sigortasının asgari ücret üzerinden yatırılması işverenin sigorta yükümlülüğünü ihlal ettiği anlamı taşımaktadır. İşçi sigortanın düşük gösterilmesi durumunu öne sürerek haklı nedenle iş akdini feshedebilir. Uygulamada çift bordro olarak karşımıza çıkan bu tip hususlar, çalışanın geleceğinden çalınmasını ifade etmektedir. İşçi için sigortanın düşük gösterilmesi ya da yüksek ücret almasına rağmen SGK primimin asgari ücretten gösterilmesi ilerleyen yıllarda ortaya büyük sorunlar çıkarabilmektedir. En sık karşılaşılan sorunlardan birisi de işçinin işten çıkartılması durumunda alacağı kıdem tazminatının düşük olmasıdır.

Çift Bordro Nedir?

Çift Bordro olarak tabir edilen durum, işverenin işçi maliyetini düşük tutmak amacıyla işçinin sigortasının aldığı ücretten daha düşük yatırılması ve işçiye maaşının bir kısmını elden verme suretiyle işlenen hukuksuzluktur. Çalışan çift bordro yöntemiyle geleceğinden çalan işverene karşı iş akdini haklı nedenle feshedebilir. İş akdinin haklı nedenle feshedilmesi durumunda işçinin kıdem tazminatı hakkı korunur. Çift bordro yöntemi, işçinin haklarının gasp edilmesi, geleceğinin çalınması anlamına gelir. Çift bordro ile çalışanın SGK priminin düşük gösterilmesi, hem kıdem tazminatı hakkının hem de emekli maaşının düşük olmasına sebep olmaktadır.

Sigortası Düşük Gösterilen İşçi Ne Yapmalıdır?

Sigortası düşük gösterilen ya da sigortası asgari ücret üzerinden yatırılan işçi için iki yol bulunur. Birincisi sigortası yatırılan kuruma yapılacak olan şikayettir. İkincisi ise, işçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesidir. İş Kanunu 24. Maddesinde çalışanın hangi hallerde iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilmiştir. Haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi gerekçelerinden biri de çalışanın sigortasının düşük gösterilmesi olmaktadır.

İşyerinde maaşın bir kısmının bankadan verilmesi geri kalan kısmının ise elden ödenmesi, işverenin sigorta primini eksik yatırması gibi bir davranışın olduğunu ortaya koyar. Bu durumda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshederek işverenden kıdem tazminatını alabilir.

Sigortanın Düşük Gösterilmesi Nedeniyle Tazminat

İşçi açısından sigortanın düşük gösterilmesi veya sigorta priminin asgari ücret üzerinden yatırılması nedeniyle kıdem tazminatı alınabilir. Bunun için işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi gerekir.  İş Kanunu’na göre iş akdinin haklı nedenle feshi durumunda kıdem tazminatı işverenden talep edilebilmektedir.