0555 687 39 65
info@halilibrahimcelik.av.tr

Ticaret Hukukunda Cari Hesap

Miras, Bilişim, Ceza, Aile ve İş Hukuku Avukatı

Cari hesap, ticari hayatta oldukça sık kullanılan bir hesap yöntemidir. 2 kişinin aralarındaki hukuki ilişkiden kaynaklanan alacaklarını teker teker istemekten vazgeçerek alacak ve borç şeklinde kaydettikleri ve belirli dönemlerde hesabı keserek arta kalan tutarı talep edebilecekleri bir yöntemdir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 89 ile 101. Maddeleri arasında hükme bağlanmıştır.

Kişiler arasındaki cari hesap ilişkisinin tutulabilmesi için aralarında sözleşme akdetmeleri gerekmektedir. Ticaret hukukunda cari hesaba ilişkin düzenlenen sözleşme yazılı olarak yapılmak zorundadır. Aksi durumda geçerli olmayacağı kanunen hükme bağlanmıştır.

Cari Hesap Hükümleri

Cari hesapların tutulmalarına ilişkin hükümlerin sınırları kanunda belirtilmiştir.

  1. Cari hesaplara alacak kaydedilmesi bu alacağa ilişkin tarafların dava ve savunma haklarına zarar vermez. Cari hesaba kaydedilen alacaklarla ilgili Taraflar dava açma hakkına sahiptirler. Eğer hesap konusu olan alacağın dayandığı sözleşme veya işlem iptal edilmişse bu alacak da cari hesaptan çıkarılır.
  2. Taraflar arasında cari hesap sözleşmesi akdedilmeden önce varolan bir alacak tarafların ortak kararı ile cari hesaba kaydedilebilir. Ancak bu alacağın yenilenmiş sayılması için tarafların buna da karar vermeleri gerekmektedir. Alacağın cari hesaba yeniden kaydedilmesi yenilendiği anlamına gelmemektedir.
  3. Bir ticari senet ancak bedeli tahsil edildiğinde geçerli olmak şartıyla cari hesaba kaydedilir. Senet cari hesaba kaydedildikten sonra bedeli ödenmezse cari hesaptan silinir.
  4. Hesap devreleri sonunda alacak ve borç tutarları birbirlerinden çıkarıldıktan sonra kalan tutar yeni döneme aktarılır. Sözleşme sona ermişse artan tutar hak sahibine ödenmelidir.
  5. İlgili alacak rakamı cari hesaba kaydedilmekle faiz işlemeye başlar.

Cari Hesap Dışında Kalacak Alacaklar

Tarafların birbirleri ile takasa edilemeyecek alacakları cari hesaba kaydedilemez. Tarafların harcanmak üzere teslim ettikleri paralar da cari hesaba geçirilemez.

Cari Hesap Bakiyesi ve Faiz

Cari hesabın bakiyesi, tarafların sözleşmelerinde veya teamülde belirlenen hesap dönemi sonunda hesabı kapatıp alacak ve borç kalemleri arasında farkı belirlemeleri ortaya çıkar. Hesabın hangi dönemde kapatılacağı sözleşme uyarınca belirlenir. Sözleşmede bir hüküm yoksa ticari teamüle bakılır. Ticari teamülde de bir zaman yoksa her takvim yılının son günü hesap kapatma günü olarak kabul edilir. Kapatma gününde belirlenen tutar muhataba gönderilir. Muhatap bu tebliği aldıktan itibaren 1 ay içerisinde noter, taahhütlü mektup, telgraf, veya elektronik imza içeren bir mektupla itiraz etmezse kabul etmiş sayılır. Bir alacağın hesaba kaydedildiği günden itibaren faiz işlemeye başlar. Cari hesaba kaydedilen alacak ve borç miktarı artık bir bütünlük arzeder. Hesap kesilmeden önce taraflardan hiçbiri alacaklı veya borçlu sayılamaz.

Cari Hesabın Sona Ermesi

Cari hesabın hangi hallerde sona ereceği TTK’nın 98. addesinde belirtilmiştir. Buna göre cari hesap tarafların imzaladıkları sözleşmenin sona ermesi ile, taraflardan birinin fesih ihbarı göndermesi ile veya taraflardan birinin iflası ile sona erebilir. Eğer taraflardan biri ölürse veya kısıtlanırsa yasal mirasçılar veya kanuni mirasçıları 10 gün öncesinden haber vermek şartıyla sözleşmeyi feshedebilirler. Fesih halinde hesap bakiyesinin ödenmesi aynı şekilde devam eder.

Cari Hesap Bakiyesinin Haczi ve Zamanaşımı

Taraflardan birinin alacaklısının cari hesabı haczetmesi halinde hesap derhal kapatılır ve artık değer hesaplanır. Haciz borçlusu 15 gün içinde haczi kaldırmazsa diğer taraf sözleşmeyi feshedebilir. Ancak eğer fesih yapılmazsa hacizden dolayı borçlu taraf için hesap yeni alacak kalemleri ile ağırlaştırılamaz. Ancak eğer taraflar arasındaki hukuki ilişki hacizden önceki bir tarihe dayanıyorsa bu halde alacak kalemi kaydedilebilir. Haciz alacaklısı alacağını hesap kapatılma tarihinde isteyebilir.

Cari hesaba ilişkin zamaşımı süresi sözleşmenin sona ermesinden itibaren 5 yıldır.

5.00 avg. rating (75% score) - 3 votes

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


9 + = onsekiz

Sorunuz mu var?