Haksız rekabet 6102 sayılı kanunun 54 ve devamı maddelerinde hükme bağlanmıştır. Ticaret Kanunu’na göre birbirine rakip firmalar ile mal tedarik edenle müşteri arasındaki ticari ilişkiyi etkileyen dürüstlük kuralına aykırı ve/veya hileli davranışlar haksız ve hukuka aykırı olarak nitelendirilmiştir. Firnalar ticari işlerini yaparken gerek rakiplerine gerekse müşterilerine yönelik aldatıcı veya kötüleyici tutum ve davranışlardan kaçınmalıdırlar. Aksi halde kanunen hükme bağlanan yaptırımlar ile karşı karşıya kalmaları olasıdır.

Haksız Rekabet Halleri

Rekabete aykırılık oluşturacak başlıca haller kanunun 55. maddesinde sıralanmıştır. Bu haller numerus clauses olarak sıralanmamıştır. Yani bu sayılanlarla sınırlanmamış somut olayın niteliklerine göre hakime takdir yetkisi verilmiştir. Rekabete aykırı hallerden bir kısmına değinmek gerekirse;

a- Ticari hayattaki rakiplerinin veya müşterilerinin mallarını, fiyatlarını veya diğer ticari hareketlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz şekilde kötülemek rekabete aykırı hallerden biri olarak sayılmıştır. Ayrıca kişi kendi ticari işletmesini veya 3. bir firmayı aynı yöntemlerle öne geçirmeye çalışmışsa da bu hükümler uygulanabilir. Yani sadece rakip firmayı kötülemek değil kendi firmasını da haksız yere öne çıkartan kişi için de kanun hükümleri uygulanabilir. Bu fıkra ilk fıkraya göre biraz daha ince çizgilere sahiptir zira kişi kendi firmasının reklamını yaparken özellikle bu fıkrada belirtilen durumlara uygun hareket etmekle yükümlü kılınmıştır.

b- Bir kişi/firma ödül veya ünvan almadığı halde bunu almışcasına hareket ederse de haksız rekabet hükümleri ortaya çıkar. Örneği bir firma organik tarım ünvanına sahip olmadığı halde bu ünvanı kullanırsa kanun hükümlerinden kaynaklı yaptırımlarla karşılaşabilir.

c- Bir kişi/firma ürünlerini pazarlarken sektörde veya sektör dışı başka bir firmanın ürünleri ile karıştırılmaya münasip önlemler alırsa da rekabete aykırı hükümler uygulama alanı bulabilir.

d- Bir gerçek veya tüzel kişi bir kısım mallarını veya hizmetlerini birden çok defa maliyetinin altında satışa sunar ve bunu da reklamlarda özellikle vurgulayıp rakiplerini zan altında bırakacak bir eylemde bulunursa da kanun hükümleri uygulama alanı bulur. Ancak burada eylemi yapan kişi maliyetinin sattığı tutarın altında olduğunu ispatlayabilirse değerlendirme ispatladığı maliyeti üzerinden yapılır.

e- Bir başka haksız rekabet hali de müşterinin karar verme özgürlüğünü saldırgan satış yöntemleri ile sınırlamaya çalışmaktır.

f- Firma veya kişi sattığı veya hizmet verdiği ürünün-alanın tehlikelerini gizleyerek müşterisini yanıltmaya çalışırsa da bu hükümler uygulana alanı bulur.

g- Ticaret Kanunu, taksitle satım halinde ürün fiyatının peşin satış fiyatından farklı olduğu hallerin veya olası ek maliyetlerin belirtilmemesini rekabete aykırı haller arasında saymıştır.

h- Bankalar tüketici kredileri ile ilgili reklam yaparken kredilerin net tutarlarını, toplam masraflarını ve efektif yıllık faizlerini de belirtmek zorundadırlar.

Sözleşmeye Aykırı Haksız Rekabet Halleri

ı- Müşterilerin kendileriyle sözleşme yapabilmeleri için başkalarıyla yaptıkları sözleşmeye aykırı davranmalarına yönelten kişiler de haksız rekabet hükümleri ile karşı karşıya kalabilirler.

i- Sektördeki rakiplerinin veya müşterilerinin çalışanlarına veya vekilleri ile diğer yardımcı kişilerine rakip veya müşteri zararına kendi yararına davranmaya yöneltecek menfaatler sağlamak da rekabete aykırı haller arasında sayılmıştır.Yine bu kişilerle ilişki kurarak müşteri veya rakiplerinin sırlarını ele geçirmeye veya ifşa etmeye çalışmakta da rekabete aykırı hükümler arasındadır.

j- Bir kişi veya firma kendisinin katkısı olmayan bir ürünü çoğaltarak pazarlamaya çalşırsa da haksız rekabet hükümleri uygulama alanı bulmaktadır.

Bu haller haksız rekabet hallerinin sadece bir kısmı olup yorum veya kıyas yoluyla somut olayın özellikleri de dikkate alınarak uygulanır.

Haksız Rekabet Davaları

Rekabete aykırı davalar ile karşı karşıya kalan kimse derhal mahkemeye başvurarak haksız rekabetin tespitini, men’ini, haksız rekabet sonucunda ortaya çıkan maddi durumun ortadan kaldırılmasını ve haksız rekabet sağlayan araç ve malların imhasını, karşı tarafın kusuru varsa kendi zararlarının tazminin ve yine gerekli şartlar varsa kendisine manevi tazminat ödenmesini isteyebilir. Ayrıca haksız rekabet sonucu davayı kazanın davacı bu sonucunda masrafı davalıdan alınmak şartıyla ilan edilmesini de mahkemeden talep edebilmektedir.

Haksız Rekabette Zamanaşımı

Bu halden kaynaklanan davalarda zamanaşımı haksız rekabete yol açan davranışların öğrenilmesinden itibaren 1 yıl ve her halükarda haksız rekabetin ortaya çıkmasından itibaren 3 yıldır. Ancak haksız rekabet yaratan davranış 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu doğrultusunda bir suçsa ve zamanaşımı daha uzunsa TCK’da öngörülen zamanaşımı uygulanır.