Yabancıların çalışma izni alması için Türkiye’de buluna Türk makamlarına yahut yurtdışında bulunan konsolosluklara başvuru yapılması gerekmektedir. Çalışma izni alınabilmesinin ilk şartı Türkiye’de usule uygun alınmış bir oturma izninin olmasıdır. Yabancının en az 6 ay süreli bir oturma iznine sahip olması gerekmektedir. Bu oturma iznine sahip kimseler doğrudan Türkiye’ye gelerek başvuru yapabilirler. Ancak oturma izni olmayan yabancıların çalışma izni alması için hem çalışma izni hem de oturma izni başvurusunu Türkiye’nin dış temsilciliklerine yapmalıdır.
Çalışma izni için öncelikle Türk şirketinin yahut Türk vatandaşının talep yazısını ilgili dış temsilciliğe göndermesi gerekmektedir. Burada başvuru esnasında riayet edilmesi gereken bir takım süreler vardır. Usulüne uygun yapılan başvuruyu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın uygun bulması halinde yabancı aldığı çalışma izni ile Türkiye’ye gelerek çalışabilir. Çalışma izni verildikten sonra yabancının 90 gün içerisinde Türkiye’ye giriş yapması kanuni zorunluluktur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na sunulan evraklar tam ve eksiksiz ise Bakanlık 30 gün içerisinde başvuruya cevap verir.
ÇALIŞMA İZNİ İÇİN İSTENEN EVRAKLAR
- Öncelikle yabancı aldığı oturma iznini sunmalıdır,
- Eğer oturma izni yok ise çalışma izni ile birlikte oturma iznine de başvurmalıdır,
- Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 10. Maddesinde belirtilen evraklar,
- Pasaport fotokopisi (Türkçe çevirili),
- Diploma veya geçici mezuniyet belgesi (Türkçe çevirili),
- Öğrenim gördüğü üniversite ile ilgili alacağı denklik belgesi,
Bu evrakların eksiksiz ve tam olarak toparlanması gerekmektedir. Ancak belirtmekte fayda görüyoruz ki bu belirttiğimiz evraklar Kilit Personel kapsamına giren yabancıların çalışma izni hakkında uygulanmaktadır. Her bir iş kolu yahut personel vasfı için istenen evrakların türünde değişiklik olabilmektedir. Bu nedenle evraklarınızı toparlamadan önce tarafımıza bir mail gönderiniz.
TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA İZNİ ALMASI YASAK OLAN MESLEKLER
Kanunlar gereğince bir kısım meslek gruplarına çalışma izni verilmesi yasaklanmıştır. Meslek gruplarını kısaca saymakta fayda görüyoruz;
1- Avukatlar,
2- Diş Hekimleri,
3- Eczacılar,
4- Hasta bakıcılar,
5- Ebeler,
6- Noterler,
7- Güvenlik görevlileri,
8- Gümrük müşavirleri,
9- Veterinerler,
Saydığımız meslekler taşıdıkları önem nedeniyle yabancıların görev yapmasını kabul etmemektedir. Bu hükümler kanundan doğmuştur.
TÜRKİYE’DE ŞİRKET KURACAK YABANCILARIN ÇALIŞMA İZNİ
Yukarıda belirttiğimiz üzere çalışma izni talep eden yabancıların görev yaptıkları iş kollarına göre istenen evraklar değişmektedir. Burada her bir meslek için ayrı ayrı istenen evrakları belirtmemizin imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle biz sıklıkla karşılaşılan bir konuda istenen evrakları ayrıntılı olarak yazmak istiyoruz.
Türkiye’de şirket kurarak iş hayatına atılmak isteyen kişilerin şirket kurabilmesi için bir takım evraklara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu evraklar;
- Yabancı öncelikle şirket merkezini kuracağı ilde bulunan ticaret sicilden taahhütname almalıdır,
- Taahhütnamenin ardından şirket için bir kuruluş dilekçesi yazılmalı ve yetkili olan kimselere imzalatılmalıdır.
- Şirket kurucularının oturma izni,
- Şirket kurucularının onaylı pasaport örnekleri,
- Noterde alınacak bir imza sirküleri,
- Sermayesinin şirket türüne (limited, adi, anonim, komandit) ve sermayesinin miktarına göre ilgili kuruma ödenmesi, yahut teminat gösterilmesi,
- Şirketin kurucu ortaklarının oturma izinlerinin ardından vergi numarası almak için ilgili vergi müdürlüğüne başvuru yapmaları,
Şeklinde sıralanabilir. Bu evrakların toparlanması halinde gerek yabancıların şirket kurması gerekse çalışma izni almaları konusunda gerekli başvurular artık rahatlıkla yapılabilir.
Yasaya uygun olarak çalışma izni ve oturma izni alan yabancılar artık Türkiye’de rahatlıkla çalışabilecek ve sigortalanabileceklerdir. Bu kişilerin karşı karşıya kalabilecekleri olası kazalar yahut işten çıkarılmalar halinde haklarını yargı mercileri önünde rahatlıkla talep edebileceklerdir.
Son yıllarda komşu ülkelerde meydana gelen katliam ve iç savaşlardan dolayı milyonlarca yabancı Türkiye’ye sığınmış ve yaşamaya çalışmaktadır. Ülkelerinde meydana gelen iç savaşlardan dolayı bu kişilerin Türkiye’de oturma izni ve çalışma izni almaları oldukça kolaylaştırılmasına rağmen bu kimseler oturma ve çalışma izni almadan çalışmaya başlamışlardır. Bir takım işverenlerde sigorta külfetinden kaçınmak ve oldukça düşük miktarlara bu yabancıları çalıştırmak için çalışma izni almalarının önüne geçmektedir. Bu şekilde çalışan yabancılar ne sigorta avantajından ne de maaş avantajlarında yararlanamamaktadırlar. Hatta belirttiğimiz üzere bazı işverenler asgari ücretin dahi çok altında bir maaşla tabir-i caizse yabancıları insani şartlarında çok altında koşullarla çalıştırmaktadır. Bu durumun önüne geçmek bütün yabancı çalışanların çalışma izni başvurusu yapmalarının elzem olduğunu düşünüyoruz. Zira bu husus oldukça büyük mağduriyetlerin önüne geçecektir.
Yabancı çalışanları çalışma izni olmadan çalıştıran Türk vatandaşlarının ise ciddi para cezaları ile karşılaşabileceklerini bir kez daha hatırlatmak istiyoruz. Zira olası bir şikayet halinde Bakanlık oldukça ciddi bir inceleme yürütmekte ve usulü ihlal edenlere oldukça büyük oranlarda para cezası vermektedirler. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için işverenlere tavsiyemiz derhal çalışma izni alınması için gerekli başvuruları yürütmeleridir.